دیوان عدالت اداری
در اجرای اصل یکصد و هفتاد و سوم (۱۷۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور رسیدگی به شکایات، تظلّمات و اعتراضات مردم نسبت به مأموران، واحدها و آیین نامه های دولتی خلاف قانون یا شرع یا خارج از حدود اختیارات مقام تصویب کننده، دیوان عدالت اداری که در این قانون به اختصار «دیوان» نامیده می شود زیرنظر رئیس قوه قضاییه تشکیل می گردد
دیوان به عنوان مرجعی قضایی که صرفاً در تهران مستقر است، متشکل از شعب بدوی،تجدید نظر ، هیأت عمومی و هیأت های تخصصی می باشد . البته به منظور تسهیل در دسترسی مردم به خدمات دیوان، دفاتر اداری دیوان در مراکز استانها شکل گرفته که وظیفه ثبت درخواست ها و دادخواست های شاکیان ، ارشاد و معاضدت قضایی آنها، ابلاغ نسخه دوم شکایات یا آراء صادر شده از سوی دیوان در حوزه آن دفتر که از طریق نمابر یا پست الکترونیکی یا به هر طریق دیگری از دیوان دریافت کرده اند وانجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان در حوزه مربوط به آن دفتر را برعهده دارند
صلاحیت شعب دیوان برابر ماده 10قانون دیوان عدالت اداری و حدود اختیارات دیوان
۱ رسیدگی به شکایات و تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از: الف ـ تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و مؤسسات وابسته به آنها ب ـ تصمیمات و اقدامات مأموران واحدهای مذکور در بند «الف» در امور راجع به وظایف آنها ۲ رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون هایی مانند کمیسیون های مالیاتی، هیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما، کمیسیون موضوع ماده (۱۰۰) قانون شهرداری ها منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها ۳رسیدگی به شکایات قضات و مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مستخدمان واحدها و مؤسسا
مستثنیات رسیدگی در دیوان
ت مذکور در بند (۱) و مستخدمان مؤسساتی که شمول این قانون نسبت به آنها محتاج ذکر نام است اعم از لشکری و کشوری از حیث تضییع حقوق استخدامی
1رسیدگی به تصمیمات قضائی قوه قضائیه و صرفاً آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و تصمیمات رئیس قوه قضائیه 2 مصوبات و تصمیمات شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان و شورای‌عالی امنیت ملی3تعیین میزان خسارات وارده از ناحیه مؤسسات و اشخاص مذکور پس از صدور رأی در دیوان بر وقوع تخلف با دادگاه عمومی است4تصمیمات و آراء دادگاه ها و سایر مراجع قضایی دادگستری و نظامی و دادگاه های انتظامی قضات دادگستری و نیروهای مسلح قابل شکایت در دیوان عدالت اداری نمی باشد.
آیین رسیدگی در دیوان عدالت اداری
آیین رسیدگی در دیوان عدالت اداری تا حد زیادی شبیه آیین رسیدگی در محاکم عمومی دادگستری است، بدین معنی که مطابق ماده ۲۱ قانون دیوان عدالت اداری، رسیدگی در دیوان مستلزم تقدیم دادخواست است که به زبان فارسی و در برگه‌های چاپی مخصوص نوشته می‌شود. تفاوت عمده در رسیدگی دیوان، عدم ضرورت دعوت از اصحاب دعوا برای جلسه دادرسی و عدم ضرورت مراجعه حضوری شاکی برای تقدیم شکایت است. با وجود این، هرگاه دیوان مقتضی بداند، طرفین یا یکی از آنان را برای اخذ توضیح دعوت می‌نماید. از سوی دیگر، هزینه ناچیز دادرسی و ساده بودن تشریفات آن، آیین دادرسی دیوان را از آیین دادرسی محاکم دیگر متمایز می‌سازد. در همهٔ مواردی که قانون دیوان عدالت در موضوع خاصی ساکت باشد، مقررات ناشی از آیین دادرسی مدنی بر آن بار می‌شود
شیوه رسیدگی در شعب دیوان
شیوه رسیدگی در شعب شکایات از تصمیمات و اقدامات واحدها و مأموران دولتی و همچنین شکایات از تصمیمات و آراء قطعی هیأت ها و کمیسیون های اداری و شکایات استخدامی کارکنان دولت و برخی نهادها و دستگاههای عمومی و اجرایی کشور توسط شعب دیوان مورد رسیدگی قرار می گیرند. رسيدگي در شعب ديوان، مستلزم تقديم دادخواست است. پذیرش دادخواست در دیوان به یکی از روش های زیر امکان پذیر است: :ثبت از طریق سامانه های الکترونیکی قضائی ثبت در دفاتر استانی دیوانثبت در دبیرخانه مرکزی دیوان تاریخ ثبت دادخواست در هر یک از مراجع مذکور تاریخ تقدیم دادخواست است. شعب دیوان به شکایتی رسیدگی می‌کنند که شخص ذی‌نفع یا وکیل یا قائم‌مقام یا نماینده قانونی وی، رسیدگی به شکایت را برابر قانون، درخواست کرده باشد
مشاوره رایگان با وکیل دیوان عدالت اداری
مهلت تقدیم دادخواست
درخصوص اعتراض و شکایات از آرا و تصمیمات قطعی مراجع اختصاصی اداری ، برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور، شش ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی مرجع مربوط مطابق قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و در امور مدنی است
آدرس‌های نمایندگی دیوان عدالت اداری در استان‌های کشور
استان آذربایجان شرقی
آدرس: تبریز – اول سربالایی ولی‌عصر – دادگستری کل استان آذربایجان شرقی – ساختمان شماره ۲ روبروی بانک ملی – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۴۱۳۳۲۹۱۸۵۵
استان آذربایجان غربی
آدرس: ارومیه – بلوار باهنر – ساختمان معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادگستری – طبقه ۴ – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
استان اردبیل
آدرس: میدان بسیج – ساختمان شماره ۲ دادگستری کل استان اردبیل – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۴۵۳۳۷۳۱۶۶۱
استان اصفهان
آدرس: خیابان امام خمینی – حد فاصل خیابان شریف و پارک قلمستان – نبش کوچه ۳۸ – مجتمع شماره ۳ شهید مطهری – طبقه ششم
تلفن: ۰۳۱۳۷۷۲۵۷۲۱
استان ایلام
آدرس: بلوار آزادی – جنب دانشگاه علوم پزشکی – نرسیده به میدان کشوری – دادگستری کل استان ایلام – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۸۴۳۳۳۳۶۲۰۴
استان البرز
آدرس: کرج – بلوار دانش‌آموز – از میدان مادر به سمت چهارراه دولت‌آباد – ساختمان سابق دادسرای ناحیه ۴ کرج – طبقه اول
تلفن: ۰۲۶۳۲۵۱۹۰۸۲
استان بوشهر
آدرس: چهارراه دادگستری – مجتمع اداری دادگستری بوشهر – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۷۷۳۳۳۳۶۲۸۶
استان چهارمحال و بختیاری
آدرس: شهرکرد – خیابان آیت‌الله کاشانی – ساختمان دادگستری شماره یک – طبقه اول – اتاق ۲۳ و ۲۴ – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۳۸۳۳۳۴۸۲۲۳
استان خراسان جنوبی
آدرس: بیرجند – خیابان طالقانی ۱۴ – شورای حل اختلاف خراسان جنوبی – طبقه زیرزمین – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۵۶۳۲۲۲۲۳۳۴
استان خراسان رضوی
آدرس: مشهد – بلوار مدرس – ساختمان دادگاههای عمومی و انقلاب مشهد (چهارطبقه) – طبقه همکف – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۵۱۳۲۰۱۴۱۲۰
استان خراسان شمالی
آدرس: بجنورد – بین میدان دولت و بازرگانی – روبروی مصلا – مجتمع قضایی شهید بهشتی – طبقه دوم – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۵۸۳۲۲۴۷۳۶۲
استان خوزستان
آدرس: اهواز – کوی نبوت – مجتمع قضایی شهید باهنر – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۶۱۳۲۲۷۰۳۰۷
استان زنجان
آدرس: زنجان – بزرگراه ۲۲ بهمن – میدان سرباز گمنام – دادگستری کل استان – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۲۴۳۳۴۷۳۲۵۵
استان سمنان
آدرس: سمنان – بلوار قدس – میدان عدالت – دادسرای شهرستان سمنان – دادگستری سمنان – طبقه همکف
استان سیستان و بلوچستان
آدرس: زاهدان – خیابان آزادی – اداره کل دادگستری – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۵۴۳۳۳۱۹۶۲۰
استان فارس
آدرس: شیراز – باسکول نادر – بلوار استقلال – چهارراه بنفشه – ساختمان دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری در استان فارس – طبقه ۵
تلفن: ۰۷۱۳۲۳۴۸۴۷۴
استان قزوین
آدرس: قزوین – خیابان شهید بابایی – جنب پارک الغدیر – اداره کل دادگستری استان قزوین – طبقه دوم
تلفن: ۰۲۸۳۳۶۸۱۶۱۱ – ۰۲۸۳۳۶۷۷۰۲۹
استان قم
آدرس: قم – خیابان ساحلی – ساختمان دادسرای عمومی و انقلاب – دفتر دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۲۵۳۷۷۵۷۷۵۰
استان کردستان
آدرس: سنندج – میدان آزادی – معاونت پیشگیری از وقوع جرم – مرکز شورای حل اختلاف استان کردستان – طبقه ۲ – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۸۷۳۳۲۸۱۱۳۴
استان کرمان
آدرس: کرمان – میدان عاشورا – بلوار جانباز – ابتدای خیابان ورزش – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۳۴۳۲۷۳۶۳۰۸
استان کرمانشاه
آدرس: کرمانشاه – چهارراه ارشاد – دادگستری کل استان کرمانشاه – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۸۳۳۸۲۳۷۲۹۹
استان کهگیلویه و بویراحمد
آدرس: یاسوج – خیابان باقرخان – خیابان شهادت ۸ – ساختمان شماره ۲ دادگستری استان – طبقه دوم
تلفن: ۰۷۴۳۳۲۲۰۳۷۳
استان گلستان
آدرس: گرگان – خیابان شهید بهشتی – دادگستری شهرستان گرگان – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۱۷۳۲۲۲۳۵۵۵
استان گیلان
آدرس: رشت – میدان جانباز به سمت میدان امام حسین – دادگستری کل استان گیلان – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۱۳۳۳۸۵۵۱۹۲
استان لرستان
آدرس: میدان استانداری – خیابان ساحلی – ساختمان اداره زندان‌های سابق – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۶۶۳۳۳۳۵۹۷۳
استان مازندران
آدرس: ساری – خیابان مازیار – کوچه امیرکبیر – ساختمان شماره ۲ دادگستری کل استان مازندران – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۱۱۳۳۳۱۱۹۲۹
استان مرکزی
آدرس: اراک – انتهای خیابان هپکو – ساختمان شماره ۴ دادگستری اراک – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
استان هرمزگان
آدرس: بندرعباس – بلوار امام خمینی – میدان ابوذر (اتوتاج) – مجتمع جزایی و انقلاب – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۷۶۳۲۲۲۵۶۱۵
استان همدان
آدرس: همدان – آرامگاه بوعلی – خیابان بوعلی (سیزده خانه) – ساختمان دادگستری کل استان همدان – طبقه سوم – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۸۱۳۸۲۶۸۱۸۷
استان یزد
آدرس: یزد – بلوار مدرس – نرسیده به بیمارستان شهدای کارگر – ساختمان جدید دادگستری استان یزد – طبقه اول – دفتر نمایندگی دیوان عدالت اداری
تلفن: ۰۳۵۳۸۲۶۷۶۱۴