تعریف مهریه و انواع آن
مهریه تا چند سکه، قابلیت اجرایی دارد ؟
مهر یا صداق ، مطابق ماده ی ۱۰۸۲ قانونمدنی ، مالی است که زن بر اثر ازدواج ، مالک آن میشود و مرد ملزم به تادیه ی آن به زوجه میباشد ، قواعد مربوط به مهریه در مواد ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۱ قانون مدنی بیان شده است .هر آنچه را که مالیت داشته باشد ، طرفین می توانند به عنوان مهریه قرار دهند . درواقع ؛ با انعقاد عقد نکاح ، یکی از تکالیف مالی زوج نسبت به زوجه ، مهریه می باشد ؛ هرچند مهریه به دوصورت عندالمطالبه و عندالاستطاعه می تواند باشد ولی در صورت سکوت طرفین ، اصل بر آن است که مهریه عندالمطالبه بوده و به محض نکاح ، هر زمانی که زوجه درخواست تادیه ی مهریه نماید ، زوج بایستی آنرا پرداخت نماید و به عبارت دیگر ، با جاری شدن عقد نکاح ، مهریه دینی است که بر ذمه ی زوج وارد می شود و او را ملزم به پرداخت ، در صورت مطالبه ی زوجه می نماید .
حال ، در صورتی که عندالاستطاعه بودن مهریه قید شود یعنی زوج صرفا درصورت ملائت و توانایی ملی ، ملزم به تادیه ی مهریه ی زوجه می باشد نه فقط به محض مطالبه ی زوجه .
از نظری دیگر ، مهریه به سه قسم مهرالمسمی و مهرالمثل و مهرالمتعه تقسیم می شود با این توضیح که ؛ عدم ذکر مهریه در نکاح دائم منجر به بطلان عقد نکاح نمی شود برعکس عقد موقت (صیغه) که تعیین مهریه ضمن عقد موقت ، ضروری است . بنابراین ، مطابق ماده ۱۱۰۰ قانونمدنی ، درصورتی که مهریه در عقد نکاح دائم مورد توافق طرفین واقع شده و تعیین شود به آن مهرالمسمی می گویند که اگر طلاق قبل نزدیکی صورت بگیرد ، نیمی از مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت . حال ، درصورتی که مهریه تعیین نشود ، هرچند عقد دائم صحیح می باشد ولی دوحالت متصور است : یکی مطابق ماده ی ۱۰۹۱ قانونمدنی ، درصورتی که طلاق بعد نزدیکی باشد ، مهرالمثل داریم که با توجه به شرایط و اوضاع زوجه و برحسب عرف و عادت ، توسط محکمه مقدارش معین می شود و به زوجه تعلق می گیرد و دیگری مطابق ماده ی ۱۰۹۳ قانون مدنی ، اگر طلاق قبل نزدیکی واقع شده باشد ، به آن مهرالمتعه می گویند که حال و اوضاع مالی مرد در آن درنظر گرفته می شود .
بیشتر بخوانید: طلاق توافقی + نمونه دادخواست طلاق توافقی
در این میان، یکی از پرسشهای رایج که بسیاری از افراد در پی پاسخ آن هستند این است که آیا برای مهریه سقفی وجود دارد؟ در واقع، بسیاری از مردم گمان میکنند که سقف مهریه برای جلوگیری از تعیین مبالغ نجومی وجود دارد، اما باید گفت که چنین سقفی در قانون تعیین نشده است. هرچند ممکن است برخی محدودیتها از جمله پرداخت ۱۱۰ سکه در برخی موارد، مانع از پرداختهای بیش از حد شود، اما هنوز سقف مهریه وجود ندارد و طرفین میتوانند مقدار آن را طبق توافق خود تعیین کنند.
مقدار مهریه ی قابل اجرا
بالا رفتن آمار طلاق و تعیین مهریههای نجومی به خصوص در سالهای اخیر، توانسته برای بسیاری از مردان و زنان چالشهای بسیاری را ایجاد کند. قانون، همه ساله در خصوص مسائل مربوط به مهریه در حال تغییر است و گاهی شاهد اصلاحیههای دقیقی بر روی آن هستیم. بسیاری از افراد گمان میکنند که قوانین جدید نوعی سقف مهریه ایجاد کرده است و بیشتر از آن زن و مرد نمیتوانند رقمی را برای مهریه خود تعیین نمایند، ولی باید گفت که چنین تصوری کاملاً غلط است. واقعیت این است که، به دلیل مشکلات متعددی که در این زمینه وجود دارد، در نهایت قانونگذار شرایط و محدودیتهایی را درخصوص مهریه در قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ هجری شمسی، به تصویب رساند و به موجب ماده ی ۲۲ قانون مارالذکر، مرد ملزم است تا ۱۱۰ سکه از مهریه زن را به او پرداخت نماید و همین موضوع باعث شده تا برخی از افراد به اشتباه تصور کنند که در قانون، سقفی برای مهریه تعیین شده است. حال آنکه تعیین مهریه بر اساس قوانین جدید نیز هیچ سقفی ندارد.
با این توضیح که؛ هدف شارع از وضع این قانون، این است که به نوعی مرد درصورتی که ۱۱۰ سکه را پرداخت کرده باشد، مازاد بر آن را درصورتی ملزم است پرداخت کند که از لحاظ مالی متمکن باشد و به عبارتی قادر به پرداخت آن باشد. حال مرد میتواند برای مازاد ۱۱۰ سکه در دادگاه ثابت نماید که توانایی پرداخت مازاد بر ۱۱۰ سکه را ندارد و در این صورت زوجه نیز نمیتواند زوج را برای مازاد بر این مقدار مطابق قانون نحوه ی اجرای محکومیتهای مالی، حبس نماید. حال زن در چنین شرایطی تنها در صورتی میتواند به مازاد مهریه خود دست پیدا کند که اثبات نماید مرد استطاعت مالی برای پرداخت مابقی مهریه را نیز دارد.
برای مثال فرض کنید: زنی دارای مهریه ۴۰۰ سکه میباشد. حال او برای به اجرا گذاشتن مهریه، اقدامات قانونی را به انجام میرساند و مهریهی خود را به صورت قانونی از مرد مطالبه میکند. در چنین شرایطی است که مرد ملزم میشود تا ۱۱۰ سکه از مهریه زن را به او پرداخت نماید. حال اگر مرد ۳۱۰ سکه از مهریه زن را پرداخت نکرده باشد، زوجه میتواند برای گرفتن حکم جلب او اقدام کند، درحالی که اگر مرد موفق شود ۱۱۰ سکه از مهریه زن را پرداخت کند، زوجه برای دریافت مابقی مهریه خود لازم است توانایی مالی و استطاعت مرد را برای قاضی پرونده به اثبات برساند، بدون اینکه بتواند برای عدم تادیهی این مقدار مازاد مهریه، زوج را به حبس بیندازد.
بیشتر بخوانید:
نمونه دادخواست مطالبه ی مهریه و توقیف اموال زوج
خواهان : ………………..
خوانده : ……………….
وکیل : ……………..
تعیین خواسته و بهای آن
1- الزام خوانده به پرداخت 100 عدد سکه بهار آزادی (مهریه) علی الحساب مقوم به 5,100,000 تومان
2- توقیف اموال و تامین خواسته مهریه به میزان مهریه و خواسته از اموال خوانده
3- الزام به پرداخت هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل
دلایل و منضمات دادخواست
1- رونوشت مصدق نکاحیه
2- رونوشت مصدق شناسنامه زوجین
3- وکالت نامه
(سابقه قرار تامین خواسته در شعبه 286 با کلاسه 900361)
شرح دادخواست
ریاست محترم دادگاه
با سلام و تقدیم احترام
به استحضار عالی می رساند آقای ……… و خانم ………… در تاریخ 86/3/4 به موجب سند نکاحیه شماره ……….. سری ……… دفترخانه شماره 14 تهران با تعداد 500 سکه بهار آزادی به عقد دائم یکدیگر درآمده اند. نظر به اینکه پرداخت مهریه در سند نکاحیه عندالمطالبه تعیین گردیده است تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت تعداد 100 سکه از 500 سکه مهر تعیین شده را دارد. لذا مستدعی است وفق مقررات موضوعه حکم مقتضی را در این خصوص صادر فرمایید .
بیشتر بخوانید: مهریه، هزینه وکیل طلاق و ثبت دادخواست چقدر است؟
لزوم وجود وکیل
واقعیت این است که افراد عادی جامعه ، دانش حقوقی کمی در خصوص مباحث مطرح شده در دادگاه دارند و به همین دلیل باید از یک وکیل متخصص کمک بگیرند. دریافت مشاوره حقوقی از یک وکیل متخصص و خبره باعث میشود تا شانس کسب پیروزی برای شما به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند و شما بتوانید به تمام منافع و حقوق قانونیتان دست پیدا کنید ؛ در صورتی که شما قصد مطالبه مهریه را دارید یا از شما مطالبه ی مهریه شده است در حالی که به حقوق به حق خود آگاهی ندارید ، باید با شرایط مطالبه مهریه نیز آشنایی کامل داشته باشید؛ چرا که در این صورت است که میتوانید به حقوق قانونی و منافع خود در محاکم قضایی دست پیدا کنید ؛ برای آگاهی بیشتر در مورد حقوق خود، مشاوره حقوقی تخصصی بگیرید!