به موجب ماده 144 قانون امور گمرکی (مصوب 22/8/1390)

مرجع رسیدگی به اختلافات گمرکی در تشخیص تعرفه، ارزش کالا، جریمه ها به غیر از موارد قاچاق گمرکی، قوه قهریه (فورس ماژور) و مقررات گمرکی، کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی است. این کمیسیون مرکب از اشخاص ذیل است:
الف – چهار نفر عضو اصلی از کارمندان گمرک ایران
ب – دو نفر عضو اصلی از کارمندان وزارت صنعت، معدن و تجارت
پ – یک نفر عضو اصلی از کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی
ت – یک نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
ث – یک نفر عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق تعاون
تبصره 1 – اعضاء کمیسیون، از میان افراد مطلع به امور گمرکی توسط دستگاههای مزبور انتخاب می‌شوند.
تبصره 2 – اعضاء کمیسیون هم طراز مدیرکل تلقی می‌شوند و باید حداقل دارای پانزده سال سابقه کاری مرتبط باشند و توسط رئیس گمرک ایران، وزراء مربوطه و روساء اتاقهای مذکور انتخاب شوند.
تبصره 3 – به همراه هر یک از اعضاء اصلی یک نفر نیز به عنوان عضو علی البدل معرفی می‌شود.
تبصره 4 – رای کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی لازم الاجراء است مگر در مواردی که مبلغ مابه التفاوت بین نظر گمرک و مورد قبول مودی و یا ارزش گمرکی کالایی که اختلاف در خصوص شرایط ورود و صدور آن است، بیش از پنجاه میلیون (000/000/50) ریال باشد که در این صورت مودی می‌تواند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رای تقاضای ارجاع امر به کمیسیون تجدیدنظر را بنماید.
تبصره 5 – اختلافات اشخاص با گمرکها به درخواست مودی ابتدا در واحدهای ستادی گمرک ایران مورد اظهارنظر قرار می‌گیرد و در صورتی که مودی به اعتراض خود باقی باشد پرونده از طرف رئیس کل گمرک ایران و یا شخصی که به حکم وی به طور کتبی تعیین می‌گردد به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی احاله می‌شود. برای طرح اختلاف در کمیسیون مذکور صاحب کالا باید معادل نیم درصد (0/5 %) مبلغ مورد اختلاف را به عنوان حق رسیدگی به صورت سپرده پرداخت نماید.
در صورتی که رای صادره به وسیله کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی در تایید نظریه گمرک باشد مبلغ مذکور به درآمد قطعی منظور می‌گردد لکن در صورتی که رای به نفع صاحب کالا باشد یا اینکه با درخواست صاحب کالا اختلاف به کمیسیون تجدیدنظر احاله شود و رای کمیسیون فوق به نفع صاحب کالا باشد، مبلغ سپرده مسترد می‌گردد.
اختلافات مربوط به قاچاق گمرکی در مراجع صالحه رسیدگی می‌شود.
تبصره 6 – کمیسیون در مورد استعلام تعرفه و اظهارنظر در مورد طرح ها و گزارش هایی که از طرف رئیس کل گمرک ارجاع می‌شود نظر مشورتی می دهد. در مواردی که در اجرای ماده (43) این قانون تعیین تعرفه شود برای گمرک لازم الاجراء است.
تبصره 7 – در مواردی که در حین رسیدگی به پرونده ها، کمیسیون با مواردی غیر از موضوع اختلاف مواجه گردد، مراتب به رئیس کل گمرک ایران منعکس می‌شود.
تبصره 8 – جلسات کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی حداقل با حضور شش نفر از اعضاء رسمیت می یابد و مصوبات آن با رای اکثریت کل اعضاء (حداقل پنج نفر) معتبر است.
تبصره 9 – دلایل، توجیهات و مستندات رای باید در متن آن تصریح گردیده و نظرات اقلیت در آن ذکر گردد.

همچنین به منظور رعایت اصل رسیدگی دو مرحله ای در اختلافات گمرکی، مرجع تجدیدنظر از تصمیمات کمیسیون بدوی نیز در قانون امور گمرکی پیش بینی گردیده است. به موجب ماده 146 قانون امور گمرکی:

کمیسیون تجدیدنظر اختلافات گمرکی مرکب از اشخاص ذیل است:
الف – یک نفر از کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی به انتخاب وزیر (رئیس)
ب – یک نفر از معاونین گمرک ایران به انتخاب رئیس کل گمرک ایران (نایب رئیس)
پ – یک نفر از کارمندان وزارت صنعت، معدن و تجارت به انتخاب وزیر
ت – یک نفر از قضات به انتخاب رئیس قوه قضائیه
ث – یک نفر از اعضاء هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با معرفی رئیس اتاق یا یک نفر از اعضاء هیات رئیسه اتاق تعاون به انتخاب رئیس اتاق در مورد پرونده تعاونیها
تبصره 1 – به همراه هر یک از اعضاء اصلی یک نفر نیز به عنوان علی البدل معرفی می‌شود. اعضاء کمیسیون باید حداقل دارای بیست سال سابقه کاری مرتبط باشند.
تبصره 2 – برای طرح اختلاف در کمیسیون تجدیدنظر صاحب کالا باید معادل یک درصد (1 ٪) مبلغ مورد اختلاف را به عنوان حق رسیدگی به صورت سپرده پرداخت نماید. در صورتی که رای صادره به وسیله کمیسیون مذکور در تایید نظریه گمرک باشد مبلغ مذکور به درآمد قطعی منظور می‌شود لکن در صورتی که رای کمیسیون فوق به نفع صاحب کالا باشد مبلغ سپرده مسترد می‌گردد.
تبصره 3 – کسانی که به عنوان عضو کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی، در مورد پرونده ای رای داده باشند حق شرکت در کمیسیون تجدیدنظر و رای دادن درباره همان پرونده را ندارند.
تبصره 4 – آراء صادره به وسیله کمیسیون تجدیدنظر قطعی و لازم الاجراء است و فقط تا مدت سی روز از تاریخ ابلاغ رای از نظر شکلی قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می‌باشد.

البته با توجه به ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری اشخاص داخل کشور ظرف مهلت ۳ ماه و اشخاص مقیم خارج از ایران ظرف مهلت ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی می‌توانند به آرای مزبور در دیوان عدالت اداری اعتراض نمایند.

نمونه دادخواست اعتراض به نحوه محاسبه حقوق گمرکی:

شاکی: …………………

وکیل شاکی: ……………………..

طرف شکایت: گمرک جمهوری اسلامی ایران

موضوع شکایت و خواسته: اعتراض به نحوه محاسبه حقوق گمرک

ضمائم و مستندات: مصوبه هیات وزیران به شماره …………………………..

متن دادخواست:

ریاست محترم دیوان عدالت اداری

با سلام و عرض ادب

احتراما به استحضار می رساند که بنا بر مصوبه هیات محترم وزیران به شماره …………………………….. مورخ ………….. کلیه اشخاصی که تا پایان سال ………………. با استفاده از تسهیلات موضوع ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات مصوب 1372 اقدام به ورود موقت کالا نموده اند و حکم قطعی قضایی برای آنها صادر نگردیده است تا پایان سال ………… فرجه دارند تا نسبت به ثبت سفارش کالا و پرداخت حقوق ورودی زمان ترخیص قطعی اقدام و رفع تعهد نمایند. با توجه به اینکه طرف شکایت در این خصوص با عطف به ماسبق نمودن مقررات و بدون رعایت فتوای مقام معظم رهبری که ملاک و مبنای محاسبه جرایم را زمان وقوع تخلف دانسته و نه زمان محاسبه و مبادرت به دریافت حقوق گمرکی کالا نموده و از آنجایی که اخذ وجه زائد بر مقررات مطابق ماده 600 قانون مجازات اسلامی جرم تلقی می گردد، لذا با تقدیم و ثبت این دادخواست صدور حکم علیه طرف شکایت به رعایت محاسبه طبق جدول حقوق گمرکی ورود کالا بر مبنای پیشگفته و استرداد وجوه دریافتی مورد استدعا است.

                                                                                                با احترام مجدد

بیشتر بخوانبد: دعاوی بیمه تامین اجتماعی