معرفی و صلاحیت اداره ی کار: اداره ی کار ، یکی از مهمترین مراجع اداری به شمار می رود که به اختلافات میان کارگر و‌کارفرما که می تواند ناشی از عدم توافق آنها بر سر مسائلی همچون : حقوق، بیمه، مرخصی یا عدم رضایت هر یک از طرفین از توافق کاری باشد ، رسیدگی می‌کند ؛ در ابتدا سعی بر اینست که اختلافات کارگر و‌کارفرما از طریق صلح و سازش دوطرف حل شود در غیر اینصورت ، اداره ی کار صالح به رسیدگی به این دسته از دعاوی خواهد بود . كارگر از لحاظ قانون كار ،كسی است كه به هر عنوان در مقابل دریافت حقوق و سایر مزایا به درخواست كارفرما كار می كند. تمامی افرادی كه مشمول این تعریف باشند، از نظر قانون، كارگر محسوب می شوند و كارفرما نیز شخصی است كه كارگر به درخواست و به اعتبار او در مقابل دریافت حقوق و سایر مزایا كار می كند. مدیران و مسئولانی كه عهده دار اداره كارگاه هستند، نماینده كارفرما محسوب می شوند. هم‌چنین کلیه ی اختلافاتی که ناشی از اجرای قرارداد بین کارگر و کارفرما و مقررات قانون‌کار می باشد ، در اداره ی کار بدان رسیدگی می شود. در این مقاله به برسی دعاوی مربوط به اداره کار خواهیم پرداخت.
تشکیلات اداره ی کار و قوانین حاکم بر آن
قانون اداره ی کار مصوب ۱۳۶۹ شمسی ، از مهمترین قوانین حاکم بر دعاوی مربوط به اداره کار و روابط کارگر و کارفرما می باشد ؛ به موجب ماده ی ۱۵۷ این قانون ، مراجع رسیدگی کننده به این دعاوی عبارتند از : هیاتهای تشخیص به عنوان مرجع بدوی و هیاتهای حل اختلاف به عنوان مرجع تجدیدنظر که در هر استان به تناسب وسعت آن استان ، چند هیات تشخیص و حل اختلاف وجود دارد .
تدوین دادخواست در دیوان عدالت اداری
دعاوی مربوط به اداره ی کار
طرح دعوی در دعاوی مربوط به اختلافات کارگر و کارفرما می تواند از طرف هر یک از کارگر یا کارآموز علیه کارفرما یا بالعکس باشد چون امکان تضییع و تفریط حقوق هر یک از دوطرف مفروض است البته در عمل، تقریبا اکثر پرونده های طرح شده در مراجع حل اختلاف علیه کارفرما می باشد موضوعاتی همچون مطالبه حقوق و مزایا (حق اولاد،حق مسکن،خواربار) سنوات، عیدی و پاداش، حق بیمه ،بیمه بیکاری،اضافه کاری، مانده مرخصی، اختلاف راجع به زمان استفاده از مرخصی ، فسخ قرارداد ، اخراج ، اعتراض نسبت به تغییر شرایط کار و مسائل مربوط به سفته ابتدای کار در جهت حسن انجام تعهد یا تضمین اجرای تعهدات و … از جمله ادعاهای شایعی است که کارگران علیه کارفرمایان مطرح می کنند. در مقابل ، کارفرما نیز در مواردی از قبیل : قطع ارتباط کاری کارگر ، استعفا بدون رعایت مقررات ،قصور کارگر در انجام وظایف محوله و ایین نامه های انضباطی کارگاه و … علیه کارگر طرح دعوی می‌کند .
مراجع صالح و نحوه ی رسیدگی به دعاوی مربوط به اداره ی کار
مرجع صلاحیتدار جهت رسیدگی به دعاوی مربوط به اداره ی کار ، ابتدائا هیات تشخیص است . هیأت پس از وصول شکایت با رعایت نوبت ، وقت رسیدگی را تعیین و طرفین را برای ادای توضیحات دعوت می کند. عدم حضور کارفرما یا نماینده او مانع رسیدگی نخواهد بود. جلسات هیأت تشخیص در محل وزارت کار و امور اجتماعی و به ریاست نماینده وزارت کار و امور اجتماعی و حتی الامکان در ساعات اداری تشکیل خواهد شد. تصمیمات با اکثریت آرا اتخاذ می شود.
در صورتی که کارگر یا کارفرما بر حسب مورد ، به رای صادره از هیات تشخیص اعتراض داشته باشند ، می توانند اعتراض خود را به هیات حل اختلاف ارائه نمایند ؛ هیأت حل اختلاف پس از وصول اعتراض با رعایت نوبت ، وقت رسیدگی را تعیین و از طرفین اختلاف جهت حضور در جلسات رسیدگی کتباً دعوت می‌کند. عدم حضور احد از طرفین یا نماینده‌ی آنها مانع از رسیدگی و صدور رأی توسط هیأت نیست ؛هیأت تا مدت یک ماه پس از وصول پرونده رسیدگی و رأی لازم را صادر می‌نماید. رأی هیأت حل اختلاف پس از صدور، قطعی و لازم الاجرا است ولی هم‌چنان ، از آرای قطعی این هیأت می توان با رعایت مهلتهای قانونی ، در دیوان عدالت اداری شکایت کرد. به موجب بند دو ماده ی ده قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۴۰۲ ، مرجع اعتراض به ارای قطعی صادره از هیات حل اختلاف اداره ی کار ، از حیث نقض قوانین ومقررات یا مخالفت با آنها ، دیوان عدالت اداری می باشد .
آرای صادره از دیوان در این مرحله نهایی ، غیر قابل اعتراض و لازم الاجرا می باشد و به عبارت دیگر ، دیوان عدالت اداری ، آخرین مرجع رسیدگی کننده به دعاوی مربوط به اختلافات کارگر و کارفرما می باشد.
نمونه دادخواست اعتراض به رای هیات حل اختلاف
خواهان …
خوانده : اداره کار و امور اجتماعی شهرستان …
وکیل یا نماینده قانونی …
موضوع خواسته : نقض و ابطال رای شماره …
دلایل و منضمات …
شرح خواسته
باسلام و احترام خدمت ریاست محترم دیوان عدالت اداری
احتراما اینجانب نسبت به رای شماره… هیئت حل اختلاف اداره کار و امور اجتماعی شهرستان… اعتراض نموده و درخواست نقض و ابطال رای معترض عنه را دارم.
اینجانب در تاریخ… اقدام به تاسیس کارگاهی به نشانی … و استخدام کارگرانی نموده ام و ده سال است که این کارگاه و کارگران مشغول به کار اند. لکن از تاریخ… به دلیل مشکلات اقتصادی، تصمیم به تعدیل نیرو و اخراج عده ای از کارگران گرفته ام و در همین راستا آقای الف نیز که یکی از کارگرانی بوده که در تعدیل نیرو از کارگاه اخراج شده، اقدام به طرح دعوی علیه اینجانب بابت الزام به پرداخت حقوق معوقه و پاداش و عیدی نموده است و رای هیئت تشخیص و هیئت حل اختلاف علیه اینجانب صادر گردیده. ولیکن مدارک و رسید های موجود که به این دادخواست ضمیمه می گردد، مثبِت پرداخت حقوق و پاداش در موعد مقرر و عدم استحقاق آقای الف می باشد و هیئت حل اختلاف اداره کار نیز علیرغم ابراز این دلایل، حکم به بی حقی اینجانب صادر نموده است.
بنابراین رای فوق الذکر به جهت عدم توجه هیئت تشخیص به دلایل ابرازی مخدوش بوده و از این جهت، از مقام محترم ریاست دیوان عدالت اداری، درخواست رسیدگی مجدد مدارک ابرازی و نقض رای هیئت تشخیص و حل اختلاف اداره کار و امور اجتماعی را دارم.
نمونه دادخواست فوق الذکر ، از سمت کارفرما علیه کارگر بود ولی از آنجایی که کارگران و موضوعات در رابطه با آن ها یکی از مسائلی است که تاثیر مستقیمی بر روند فعالیت کاری کشور و به دنبال آن اقتصاد حاکم بر کشور دارد و‌کارگران در اغلب موارد ، قشر آسیب پذیر به شمار می‌روند ، از این رو ، پرونده های زیادی هم از سمت کارگران علیه کارفرمایان صورت می گیرد .
همانطور که گفتیم ، اعتراض به دیوان عدالت اداری ، دارای یک سری ضوابط قانونی است و نیاز به آگاهی و تسلط دارد. نحوه تنظیم دادخواست رسمی اعتراض به رای هیئت حل اختلاف، رعایت مهلتهای قانونی در اعتراضات ، دفاع و پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری و … همگی از مواردی هستند که ممکن است شما را به چالش بکشاند و لذا اگر شما نیز ، در این موارد ، نیاز به مشورت دارید یا خود ، یکی از طرفین دعاوی اشاره شده هستید و حقوقتان نقض شده است ، می توانید با دفتر وکالت مهدی ناصری و همکاران ، تماس حاصل فرمایید.