مسائل مالیاتی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی، صاحبان کسب‌وکار، شرکت‌ها و حتی افراد حقیقی است. در بسیاری از موارد، روابط میان مؤدی (پرداخت‌کننده مالیات) و سازمان امور مالیاتی، به دلیل اختلاف نظر در تفسیر قوانین، میزان بدهی، جرائم یا نحوه اجرای مقررات، به طرح دعوا در مراجع قانونی منجر می‌شود. دعاوی در امور مالیاتی شاخه‌ای از دعاوی حقوقی محسوب می‌شود که نیازمند دانش حقوق مالیاتی و آشنایی با سازوکارهای اجرایی اداره مالیات و دادرسی مالیاتی است.
در این مقاله، به بررسی دقیق ابعاد مختلف دعاوی مالیاتی، مراحل اعتراض و شکایت، نقش وکیل مالیاتی و شیوه‌های رسیدگی به این پرونده‌ها در مراجع قانونی می‌پردازیم.
مفهوم دعاوی در امور مالیاتی
به طور کلی، هرگونه اختلاف بین مؤدی مالیاتی و سازمان امور مالیاتی کشور که به مراجع قانونی ارجاع داده شود، در قالب «دعوی مالیاتی» شناخته می‌شود. این دعاوی ممکن است بر سر میزان مالیات تشخیصی، جرایم، برگ قطعی، تصمیم هیئت‌های حل اختلاف و حتی نحوه اجرای قانون باشد.
بخشی از این اختلافات ناشی از عدم شفافیت در مقررات و بخشی دیگر به دلیل ارزیابی نادرست ممیزان مالیاتی است. در هر صورت، مؤدی حق دارد از خود دفاع کند و با استفاده از ابزارهای قانونی، حقوق خود را استیفا نماید.
مهم‌ترین انواع دعاوی مالیاتی
1. اعتراض به برگ تشخیص مالیات
یکی از شایع‌ترین انواع دعاوی در امور مالیاتی، اعتراض به برگ تشخیص صادرشده توسط سازمان مالیات است. مؤدی پس از دریافت این برگ، در صورت عدم رضایت از میزان مالیات تعیین‌شده، می‌تواند ظرف ۳۰ روز اعتراض خود را به اداره امور مالیاتی مربوطه اعلام کند.
2. اعتراض به جرائم مالیاتی
در صورتی که مؤدی مرتکب تخلفاتی مانند عدم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد یا دیرکرد پرداخت شود، ممکن است مشمول جریمه گردد. اگر مؤدی اعتقاد داشته باشد که این جریمه ناعادلانه است، می‌تواند به آن اعتراض کند.
3. اعتراض به برگ قطعی مالیات
برخی مؤدیان ممکن است حتی پس از صدور برگ قطعی نیز دلایل موجهی برای اعتراض داشته باشند. در این صورت می‌توان از طریق دیوان عدالت اداری پیگیری حقوق قانونی را ادامه داد.
4. دعوا در خصوص مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده به‌ویژه در کسب‌وکارهای تولیدی و بازرگانی باعث شکل‌گیری بسیاری از دعاوی شده است. اختلاف بر سر میزان فروش، نرخ مؤثر، بخشودگی‌ها و مشمول بودن یا نبودن برخی فعالیت‌ها از جمله موارد رایج است.
5. اعتراض به اجرای مالیات و توقیف اموال
در برخی موارد، بدون اطلاع‌رسانی دقیق به مؤدی، اموال او توقیف یا مسدود می‌شود. این مسئله یکی از پیچیده‌ترین دعاوی در امور مالیاتی است که با کمک وکیل متخصص قابل پیگیری در دیوان عدالت اداری و مراجع قضایی است.
مراحل رسیدگی به دعاوی مالیاتی
مؤدیان برای اعتراض به تصمیمات سازمان مالیاتی باید مسیر مشخصی را طی کنند. این مراحل به ترتیب زیر است:
مرحله ۱: اعتراض به اداره مالیاتی صادرکننده برگ تشخیص
در این مرحله مؤدی باید ظرف مهلت قانونی، دلایل و مستندات خود را ارائه دهد.
مرحله ۲: طرح در هیئت بدوی حل اختلاف مالیاتی
در صورت عدم توافق با اداره مالیات، پرونده به هیئت حل اختلاف بدوی ارجاع داده می‌شود. این هیئت متشکل از یک نماینده اداره مالیات، یک نماینده صنف مؤدی و یک قاضی بازنشسته است.
مرحله ۳: تجدیدنظر در هیئت تجدیدنظر مالیاتی
چنانچه مؤدی به رأی هیئت بدوی اعتراض داشته باشد، می‌تواند موضوع را به هیئت تجدیدنظر ارجاع دهد.
مرحله ۴: شکایت در دیوان عدالت اداری
در صورتی که تمامی مراحل قبلی نتیجه‌بخش نباشد، مؤدی می‌تواند به عنوان آخرین راهکار، از طریق دیوان عدالت اداری شکایت خود را مطرح کند.
نقش وکیل در دعاوی مالیاتی
پرونده‌های مالیاتی دارای پیچیدگی‌های فنی و حقوقی فراوانی هستند. استفاده از خدمات وکیل متخصص در دعاوی مالیاتی می‌تواند در موارد زیر تعیین‌کننده باشد:
-
بررسی دقیق برگ تشخیص، گزارش ممیز و اسناد مربوطه
-
تنظیم لایحه دفاعیه قوی و مستدل
-
حضور در جلسات هیئت‌های بدوی و تجدیدنظر
-
پیگیری شکایت در دیوان عدالت اداری
-
مذاکره با اداره مالیات برای توافق یا بخشودگی جریمه
-
دفاع از حقوق مؤدی در برابر اقدامات اجرایی نظیر توقیف یا مسدودی حساب
وکلایی که به‌طور تخصصی در حوزه مالیاتی فعالیت می‌کنند، با ساختار سازمان امور مالیاتی، رویه‌های اداری، شیوه رسیدگی و قوانین خاص این حوزه آشنایی کامل دارند. همکاری با این دسته از وکلا می‌تواند موجب صرفه‌جویی در زمان، هزینه و جلوگیری از تحمیل مالیات‌های غیرواقعی گردد.
نکات طلایی در دعاوی مالیاتی
-
همیشه در مهلت مقرر اعتراض کنید.
هرگونه تأخیر در ارائه اعتراض باعث از بین رفتن حق دفاع می‌شود. -
اسناد و مدارک خود را کامل جمع‌آوری کنید.
بدون مدارک مستدل، امکان اثبات ادعا در هیئت‌ها و دیوان وجود ندارد. -
اظهارنامه مالیاتی خود را با دقت تکمیل نمایید.
اظهارنامه پایه رسیدگی در بیشتر دعاوی است. اشتباه یا ابهام در آن موجب سوء برداشت ممیزان خواهد شد. -
از توافق مالیاتی استفاده کنید.
در بسیاری از موارد، مؤدی و سازمان می‌توانند پیش از ورود به فرآیند دادرسی، به توافقی منطقی برسند. -
از مشاوره وکیل متخصص بهره بگیرید.
عدم آگاهی از قانون، موجب ضرر است؛ وکیل متخصص می‌تواند از بسیاری از مشکلات پیشگیری کند.
چرا وکیل ناصری در دعاوی مالیاتی انتخابی هوشمندانه است؟
وکیل ناصری با سال‌ها تجربه در حوزه مالیات و پرونده‌های مالیاتی، آماده ارائه خدمات تخصصی در تمام مراحل رسیدگی به اعتراضات مالیاتی است. برخی از ویژگی‌های متمایز ما عبارت‌اند از:
-
بررسی رایگان اولیه پرونده
-
ارائه مشاوره تخصصی مبتنی بر آخرین تغییرات قانون مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده
-
نگارش لایحه دفاعیه قوی با استناد به مواد قانونی
-
سابقه موفق در آرای هیئت‌های حل اختلاف و دیوان عدالت اداری
-
پیگیری مستمر و همراهی تا کسب نتیجه نهایی
جمع‌بندی
دعاوی در امور مالیاتی یکی از مهم‌ترین و تخصصی‌ترین شاخه‌های دعاوی حقوقی است که به‌واسطه تأثیر مستقیم بر اقتصاد و سرمایه افراد، حساسیت بالایی دارد. در این مسیر، همراهی یک وکیل حرفه‌ای می‌تواند نتیجه پرونده را به نفع مؤدی تغییر دهد.
اگر با برگ تشخیص مالیات، جرائم مالیاتی یا توقیف اموال مواجه شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر اقدامی، با وکیل ناصری مشورت کنید تا از حقوق قانونی خود به‌درستی دفاع نمایید.